Xamaas iyo Islamic Jihaad oo soo gudbiyay jawaabtii laga sugayay.

Bannaanbaxyo kale oo rabshado watay ayaa Talaadadi shalay ka dhacay magaalooyinka waaweyn ee dalka Kenya oo ay ku jirto magaalada caasimadda ah ee Nairobi. Booliska ayaa adeegsaday suntan dadka ka ilmeysisa isla markaana dacwado ku soo oogay dibadbaxayaal dhagxaan ku tuurayay bartamaha magaalada Nairobi, si ay isugu dayaan in ay xakameeyaan rabshadihi ugu ballaarnaa ee Kenya ka dhaca, tan iyo marki ugu yaraan tobnaan qof lagu dilay bannaanbaxyadi todobaadki hore. Mudaaharaadyada dalka oo dhan ka dhacay ayaa muujiyay in madaxweyne William Ruto uu ku guul darreystay inuu qanciyo dhaqdhaqaaqa dhalinyarada ee bannaanbaxyada dhigaya, inkasta oo uu ka tanaasulay qorshayaashii canshuur kordhinta ee dhaliyay qalalaasaha todobaadkii hore. Mudaaharaadyadii Talaadadii ayaa ku bilowday dareen xamaasad leh, balse waxa ay isku baddalay rabshado. Xooggooda ayaa ka dhacay tuulada ganacsiga ee bartamaha magaalada Nairobi. Ciidamo boolis ah oo xirnaa koofiyado isla markaana sitay budad alwaax ah iyo gaashaamo, ayaa ka hortahay dhallinyarada rabshadaha dhigayay. Dukaammo ayaa la gubay, shaqaalaha gargaarka dag dagga ahna waxay ku mashquul sanaayeen daweynta dadka dhaawaca ah, halka boolisku ay xirayeen dadka waddooyinka joogay sida ay xaqiijiyeen goob-joogayaasha iyo saxafiyiinta. Meelaha kale ee ay bannaanbaxyadu ka dhaceen ayaa waxaa ka mid aheyd magaalada labaad ee ugu weyn Kenya ee Mombasa. Dadka ayaa watay laamaha geedaha timirta isla makraana yeerinyay buun caag ah, iyaga oo ku qeylinayay “Ruto ha baxo!” Talefishinka NTV ee Kenya ayaa sheegay in laba qof lagu toogtay Mombasa, waxay kaloo baahiyeen sawirrada baabuur gubaneysa. Warbaahinta Kenya waxay sheegtay, in sidoo kale ay bannaanbaxyo ka dhaceen magaalooyinka Kisumu, Nakuru, Kajiado, Migori, Mlolongo iyo Rongo. Madaxweyne Ruto, ayaa wajahaya qalalaase tii ugu darneyd ee soo wajahda xakunkiisa laba sano jirka ah. Dowladdiisa ayaa dhexda u gashay lacagaha deymaha lagu leeyahay iyo midda ay ka amaahanayaan IMF iyo shacabka oo si weyn uga cabanaya sara u kaca ku yimid maciishada. Guddiga Qaran ee Xuquuqda Aadanaha ee Kenya (KNHCR) ayaa sheegay in 39 qof oo Kenyan ah lagu dilay dibadbaxyo iyo iska horimaadyo ay la galeen booliiska tan iyo 18-kii bishii June. Dadka intooda badan ayaa la toogtay xilli ay rabeen in ay xoog ku galaan xarunta baarlamaanka ee Nairobi.    

 Afhayeenka Amniga Qaranka ee Aqalka Cad, John Kirby ayaa sheegay inaysan danta Israel ku jirin dagaal ay haatan la gasho Ururka Xisbullah ee dalka Lubnaan. Afhayeenka oo wareysi siiyay Warbaahinta ABC ayaa sheegay in Dowladda Mareykanka ay ku howlan tahay, sidii loo baajin lahaa dagaal dhinac kastaba leh oo ka qarxa Bariga Dhexe. Afhayeenka ayaa muujiyay in Dowladda Mareykanka ay ka soo horjeeddo isku dhac ballaaran oo gobolka ah, iyadoo ay sii xoogeysanayso xiisadda ka dhalatay colaadda Gaza. Israel ayaa ku hanjabtay inay cudud militari u adeegsan doonto, sidii ay dib ugu soo celin lahayd Israeliyiinta barakaca uga maqan waqooyiga Israel, hanjabaadaas oo kordhisay xiisadda muddooyinkii ugu dambeysay ka jirtay xuduudda Israel iyo Lubnaan. Xisbullah waxay sheegtay inaysan joojin doonin weerarada ka dhanka ah Israel, inta ay Israel sii waddo weeraradeeda Marinka Gaza. John Kirby ayaa tilmaamay in Maamulka Madaxweyne Joe Biden uu sameynayo wax kasta oo isku day ah, si aan uga hortagno buu yiri in tani ay noqoto dagaal dhan walba ah oo halkaasi lagu la galo Xisbullah, kana gudba xadka Lubnaan. Afhayeenka ayaa sheegaya in ay jiraan habab aan ahayn hawlgal militari, oo horseedi kara in si nabdoon dadka Israeliyiinta ah loogu soo celiyo guryahooda. Waxa uu sheegay in wada-xaajoodka diblomaasiyadeed uu yahay kan ugu wanaagsan ee lagu dhameen karo xiisadda Israel kala dhaxeysa Xisbullah. “Waxaan aaminsanahay inay jiraan habab ka wanaagsan dagaal oo lagu isku dayo, si muwaadiniinta Israel dib loogu soo celiyo guryahooda waqooyiga iyo in kuwa halkaas jooga, si ammaan ah loo ilaaliyo, marka loo eego sii kicinta, ka dibna furin labaad laga furo halkaasi.” Ayuu yiri John Kirby. John Kirby ayaa yiri “Kordhinta militari kuma jirto danta ugu wanaagsan ee Israel. Mareykanka wuxuu rumeysan yahay in xalka diblomaasiyadeed uu weli yahay mid suurtagal ah.” Inkastoo uu Mareykanku yahay xulafada ugu weyn ee Israel, haddana ma cadda, sida uu u xakameyn karo Xukuumadda Raysal Wasaare Benjamin Netanyahu. Netanyahu ayaa la aaminsan yahay in Wasiirada xagjirka ah ee ka tirsan xukuumaddiisa ay ku riixayaan dagaalka Ururka Xisbullah. Diblomaasiyiinta shisheeye ee ku sugan gobolka ayaa ku andacoonaya in xabad joojin laga sameeyaa Gaza oo keliya ay keeni karto in xiisadda la dejiyo.

Sacuudi Carabiya ayaa qorsheyneysa inay dhisto kow iyo toban garoon oo martigelinaya Koobka Adduunka sanadka 2034-ka. Mid ka mida garoomadaas ayaa la yaab leh, garoonkan ayaa laga dhisayaa joog dhulka ka sarreeya ilaa 350 mitir. Garoonka ayaa la doonayaa in laga dhiso Nihom, oo ah magaalo aan weli la dhisin oo ku taalla waqooyi-galbeed ee dalka. Wuxuu yeellan doonaa wiishash waaweyn oo lagu gaari doono kuwaas oo sidoo kale lagu kaari garoonka gawaari aan darawal lahayn. Garoonkan ayaa qeyb ka ah mashruuca ‘The Line’ oo ah mashruuc lagu kordhinayo dhaqaalaha dalkaas si loo yareeyo dhaqaalihiisa ku tiirsan shidaalka, waxaa qorshuhu yahay in garoonkaas lagu qaban doono ciyaarta finalka ah. Dalabka Sacuudiga ayaa ahaa mid aan wax tartan ah ku jirin, wuxuuna waddanku lahaa qorshe uu ku soo gudbinayo qorshayaashiisa ugu dambeyn bisha Oktoobar 2024-ka. Sideed ka mid ah kow iyo tobanka garoon ee cusub ee Sacuudiga ayaa laga dhisi doonaa caasimadda dalkaasi ee Riyaad- oo uu ku jiro garoonka caalamiga ah ee King Salman, kaasoo qaadi kara 92,760 oo daawadayaal ah. Koobka Adduunka 2034 oo la filayo inuu Sacuudigu ku guulaysto marti galintiissa waxaa martigelin doona magaalooyinka Jeddah, Al-Kobar iyo Abha. Iyadoo bisha Diseembar lagu wado in xiriirka kubadda cagta ee adduunka ee FIFA uu yeesho kulan gaara ayaa lagu go’aamin doonaa dalka marti galinaya koobka adduunka ee sanadka 2034-ta. Boqortooyada shidaalka hodanka ku ah ee Sacuudiga ayaa loo saadaalinayaa inay ku guulaysan karaan marti galinta koobka kubadda cagta adduunka toban sano ka dib. Mashruucan hamiga leh oo lagu magacaabo The Line, ayaa loo dhisi doonaa magaalo aan baabuur lahayn, ballackeeduna yahay 200 mitir, dhererkeeduna yahay 170 km. Si kastaba ha ahaatee, 2.4 km ee mashruuca ayaa si buuxda loo dhamaystiri doonaa sanadka 2030. Mashruuca khadka ayaa ka dheer dhismaha Empire State Building iyo masaafada u dhaxaysa Bristol iyo London. Dukumentiga tartanka cusub ee garoonka Nihom waxa uu sheegayaa in gabi ahaanba lagu shaqayn doono tamar la cusboonaysiin karo” sida dabaysha iyo ilaha cadceedda. Garoon diyaaradeed cusub oo caalami ah ayaa loo qorsheeyay Nihom. Sida ku cad dukumeentiga tartanka, marka la gaaro 2034, garoonku wuxuu martigelin doonaa 12 milyan oo booqasho gudaha iyo dibedda ah sanadkii. Garoomada diyaaradaha ee magaalooyinka marti galinaya koobka aduunka, waa la balaadhin doonaa dhammaantood. Gegida dayuuradaha ee Riyadh ayaa la filayaa in 100 milyan oo rakaab ah ay sanadkiiba soo gaaraan. Mashruuca Nihom, oo ah mid ay ku baxayso 500 oo bilyan oo dollar waa qayb ka mid ah istaraatijiyaddeeda Hiigsiga 2030 ee Sacuudi Carabiya taasoo ujeeddadeedu tahay in dhaqaalaha boqortooyada in kaliya uusan ku ekaan saliidda ee ay abuuraan mashaariic dhaqaale oo kale. Garoonka diyaaradaha ee Abha ayaa lagu wadaa in uu ka koco 1.5 milyan oo rakaab ah ilaa sideed milyan oo rakaab ah inta uu socdo tartanka. Sacuudiga ayaa sidoo kale qorsheynaya inuu ballaariyo waddooyinka tareenada iyo waddooyinka. Meesha laga dhisayo Nihom ayaa lagu tilmaamay inay tahay “sharaca maran” ee ugu habboon ee uu leeyahay hoggaamiyaha dhaxalsugaha Sacuudiga Maxamed bin Salmaan. Laakiin in ka badan 6,000 oo qof ayaa loo raray mashruuca sida ay dawladdiisu sheegtay. Waa mid ka mida mashaariicda ku suntan dhaxal sugaha Sacuudiga Maxamed Bin Salmaan ee ka mid ah qorshayaashiisa hiigsiga iyo siyaasaddiisa dalkaas uu ku hoggaaminayo.