Maxkamada dambiyo culus ku heshay wiilka Madaxweynaha Dalka Marekanka Joe Biden.

Madaxweyne Joe Biden ayaa ku dhowaaqay in aanu mar kale u tartami doonin xilka madaxweynaha Mareykanka, isaga oo soo afjaray ololihiisa dib u doorasho. Biden ayaa qoraal uu soo dhigay barta X ku sheegay inuu sii wadi doono xilkiisa madaxweynaha Mareykanka iyo taliyaha guud ee ciidamada, illaa muddo xileedkiisa uu ka dhammaanayo bisha Janaayo ee 2025. Waxa uu intaas ku daray inuu qaranka la hadli doono toddobaadkan. “Waxay ii ahayd sharaftii ugu waynayd nolosheyda in aan noqdo madaxweynihiina. Islamarkaana in inkasta oo ujeedkaygu ahaa in aan mar labaad isku soo sharaxo, waxa aan aaminsanahay in ay dani ugu jirto xisbigayga iyo dalkaba in aan ka haro, oo aan diiradda saaro oo kaliya fulinta waajibaadkeyga madaxweynenimo inta ka hartay muddo xileedkayga,” ayuu qoray Biden. Ka-haritaanka tartanka ayaa dhabbaha u xaaraya ku-xigeenkiisa Kamala Harris inay noqoto gabadhii ugu horreysay ee madow ah ee xilka madaxweyne u tartanta. Biden oo 81 jir ah kuma qeexin magaca Harris warqaddii uu ugu dhowaaqay go’aankiisa. Sioo kale ma cadda haddii xubnaha sare ee Dimoqraadiga ay Harris kula loolami doonin magacaabista musharaxa madaxweyne ee Dimoqraadiga, iyo in xisbiga dooran doono in tartanka laga dhigo mid cid kasta u furan iyo in kale. Go’aanka Biden ayaa daba socda mowjado cadaadisyo shaacsan iyo kuwa qarsoon ah oo kaga yimid sharci-dejiyayaasha iyo saraakiisha Dimoqraadiga oo ahaa inuu tartanka ka haro kadib bandhiggii xumaa ee uu ka muujiyey dooddii uu la galay musharraxa Jamhuuriga Donald Trump.

Safiirka Israel ee Qaramada Midoobey ayaa sheegay in dalkiisu aanu dooneyn inuu dalka Lubnaan u diro ciidamo ka dagaalama, balse ay adeegsan doonaan habab kale, si Israeliyiinta barakaca uga maqan deegaanada waqooyiga Israel ee ku yaala xadka Lubnaan dib loogu soo celiyo guryahooda. “Ma daneynayno inaan bilowno duulaan kasta oo dhulka ah meel kasta. Ma doonayo inaan wiilkayga diro, mana rabno inaan wiilasheenna u dirno inay ka dagaalamaan waddan shisheeye, laakiin waxaa naga go’an inaan ilaalino shacabka Israel.” Ayuu yiri Amb. Danny Danon Safiirka oo Wariyeyaasha kula hadlay Xarunta Qaramada Midoobey ee Magaalada New York ayaa sheegay in Israel ay door bideyso xal diblomaasiyadeed, si loo soo afjaro colaadda kala dhaxeysa Ururka Xisbullah ee Lubnaan. “Israel waxay isticmaaleysaa habab kale, si shacabkeennii qaxay ay guryahooda ugu soo laabtaan.” Ayuu yiri Safiirku. Safiirka ayaa yiri “Sida keliya ee colaadda lagu soo afjari karo waxay tahay, iyadoo Xisbullah ay ka fogaato xuduudkayaga.” Danny Danon, Safiirka Israel ee Qaramada Midoobey ayaa dhanka kale dhalleeceeyay eedeymaha Israel uga imanaya madaxda caalamka ee ku aaddan in ay gacan xad dhaaf ah u adeegsaneyso dadka rayidka ah. Danon ayaa wax laga xishoodo ku tilmaamay in Madaxweynaha Turkiga, Recep Tayyip Erdogan uu Raysal Wasaare Benjamin Netanyahu la barbardhigo Adolf Hitler. Madaxweyne Erdogan oo gelinkii dambe ee Talaadadii khudbad ka jeedinayay Shirka Golaha Guud ee Qaramada Midoobey ayaa sheegay in Netanyahu iyo Hitler ay ka mideysan yihiin naxariis darrada. Si kastaba ha-ahaatee dagaalka u dhaxeeya Israel iyo Xisbullah ayaa maanta galay maalintii saddexaad, iyadoo Ciidanka Cirka Israel ay garaacayaan koonfurta Lubnaan, halka Xisbullah ay weerar ku hayso waqooyiga Israel. Xisbullah ayaa maanta gantaalkii ugu horreyay oo nooca ballaastikada ah ku weerartay Magaalada Tel Aviv ee bartamaha Israel, walow ay Militariga Israel sheegeen inay ka hortaggeen gantaalkaasi.

Ciidamada Israa’iil ayaa xalay dib uga baxay qeybo ka mid ah magaalada Gaza, kaddib muddo todobaad ah oo ay duqeymo ba’ani ku hayeen isla markaana meelaha qaar ay kala kulmayeen iska-caabin culus oo kaga imaneysay Xamaas. Sida ay sheegeen goob joogayaasha iyo kooxaha gurmadka deg degga ah, ciidamada Isra’il ayaa kaga tagay xaafadihi ay xalay ka baxeen ee Gaza, meydadka tobnaan qof, burbur xoog leh oo soo gaaray dhismayaal tira badan iyo waddooyinki muhim u ahaa magaalada. Adeegga Gurmadka Rayidka ah ee Gaza ayaa sheegay in ay xaafadaha Tel Al-xawaa iyo Sabta ee magaalada Gaza ay kasoo ururiyeen, meydadka ku dhawaad 60 qof oo Falastiiniyiin ah oo ay dileen ciidamada Israa’iil usbuucii la soo dhaafay. Inkasta ooay taangiyada ay ka baxeen meelaha qaar, hadana shaqaalaha gurmadka iyo goob-joogayaasha qaar ayaa sheegay, in kooxaha shish-wanaagga iyo taangiyada saaran dhulka jooggiisu sarreeyo ay meelaha fog kasoo tooganayaan dadka. Sidaasi daraadeedna uga digay dadweynaha in ay isku dayaan inay soo laabtaan. Ciidamada Israa’iil ayaa sheegay in ay heleen hub iyo diyaaradaha aan duuliyaha laheyn oo ay sheegeen in ay Xamaas ku hesyteen xarunta hey’adda Qaramada Midoobay ee Falastiin ee UNRWA. Waxay kaloo sheegeen in ay aaggaasi ka daad gureeyeen rayidka ka hor inta aysan weerarin. Garabka hubeysan ee Xamaas iyo Islac Jihad ayaa sheegay in ay hoobiyaal iyo madaafiicda lidka taangiyada ay ku weerareen ciidamada Isra’il isla markaana ay gaarsiiyeen khasaare isugu jira dhimasho iyo dhaawac. Hase yeeshee ciidamada Isra’il wax war ah arrintaasi kama aysan soo saarin. Dagaalka ay Isra’il ku qaadday Gaza oo hadda 10 bil jirsaday ayaa billowday, waxyar kaddib marki ay Xamaas weerartay koofurta Isra’il, halkaas oo ay ku dhishay in ka badan 1,000 Isra’iiliyiin ah boqollaal kalana soo qafaasheen. Isra’il ayaa iyaduna duullaanka ay wali ka waddo Gaza ku dishay in ka badan 38 kun oo ruux oo Falastiiniyiin ah.