Markab hub sida oo ku soo xirtay dekedda Muqdisho iyo DF Soomaaliya oo dagaal isku diyaarineysa.

Guddiga doorashooyinka Puntland ee PEC ayaa xalay soo saaray go’aanno culus oo ka dhan ah xisbiga Kaah ee uu hoggaamiyo madaxweynaha maamulkaasi, Mudane Saciid Cabdullahi Deni, kaas oo qayb ka ah doorashooyinka. Xubnaha guddiga ayaa ku eedeeyay xisbiga Kaah inuu jabiyay anshaxa doorashada, isla markaana uu ku xad-gudbay olola doorashooyinka ee ka socda Puntland. Guddiga ayaa si gaar ah ugu eedeeyay xisbiga Saciid Deni in maalmo uusan lahayn uu olole doorasho ka sameeyay deegaano ka tirsan maamulkaasi. “Ujeedo ganaax xisbi siyaasadeed guddiga madaxa bannaan ee doorashooyinka dowladda Puntland ee PEC marka uu arkay qodobka 114-aad, farqaddiisa koowad xarafka T ee dastuurka Puntland, markii ay u cadaatay in xisbiga Kaah uu ku xad-gudbay xeerarka iyo habraaca ololaha doorashada, ayaga oo olole aan maalintooda ahayn ka sameeyay deegaannada hoos ku xusan:-1-Deegaanka Xaaji Khayre 2-Deegaanka Baqbaq 3-Deegaanka Uskule 4-Deegaaka Dalsan 5-Deegaanka Baarwayn 6-Deegaanka Budanbuto oo ka tirsa Degmada Dangoronyo” ayaa lagu yiri qoraalka ka kasoo baxay guddiga PEC. Sidoo kale waxaa xisbigan la ganaaxay inuu bixiyo lacag dhan 5 kun oo Dollar, isaga oo sidoo kale laga mamnuucay in maalinta Axadda uu sameeyo olole doorasho. “Haddaba guddiga isaga oo ka duulaya qodobada sare ku xusan wuxuu go’aamiyay in Xisbiga Kaah uusan olole ka sameyn karin maalinada Axadda ah 21 bisha July, 2024 dhammaan deegaannada kor ku xusan, in Xisbiga Kaah uu bixiyo ganaac lacageed oo dhan 5 kun oo Dollar, waana inuu ku shubo akoonka guddiga muddo 24 saac gudahood ah” ayaa lagu yiri go’aanka kasoo baxay guddiga doorashooyinka ee maamul goboleedka Puntland. Guddiga PEC ayaa sidoo kale uga digay dhammaan xisbiyada inay jebiyaan xeerka iyo anshaxa u yaalla doorashada, inta uu socdo ololahooda doorashooyinka. “Waxaan kale oo aan digniin u direynaa dhammaan xisbiyada muddada kooban ee ka hartay inay sameeyaan wax ka baxsan anshaxa ololaha, taas oo aan il gaar ah ku hayn doono muddada kooban, si ay doorashada u noqoto mid hufan” ayaa mar kale lagu yiri warsaxaafadeedka. Puntland ayaa waxaa dhowaan ka qaybsoomaya doorasho qof yo cod ah oo laga qabanayo saddex degmo oo horay dib loogu dhibay doorashooyinkii ka dhacay maamulkaasi.

Xildhibaannada Beelaha Hawiye ee ka tirsan labada Aqal ee Baarlamaanka Soomaaliya ayaa ku shiray Guriga Madaxweynihii hore ee dalka Shariif Sheekh Axmed, iyagoo ka wadahadlay arrimo xasaasi ah. Kulankaas ayaa looga hadlay xaalada guud ee dalka iyo dhibaatada heysata shacabka iyo ganacsatada Soomaaliyeed ee ku nool Caasimadda Muqdisho. Sida ay Caasimada Online u sheegeen qaar kamid ah xubnihii ka qeyb galay kulankaas Xildhibaannada ayaa si weyn u gorfeeyey culeyska ay wajahayaan ganacsatada Muqdisho, gaar ahaan canshuuraha ay ka qaado dowladdu oo aad ay uga cabanayaan. Sidoo kale xildhibaanada ayaa kulankaan ku soo hadal-qaaday dhibaatooyinka Khawaarijta Al-Shabaab uga imaanaya ganacsatada dhanka, kuwaas oo bilaabay burburin iyo hanjabaad ay ku hayaan ganacsigooda. Xalay ayey kooxda Al-Shabaab gubtay suuqii ugu weynaa deegaanka Ceelasha Biyaha, kadib markii ay ku xireen miinooyin, maadaama ay ganacsatada suuqaasi u hoggaansameen amaradii dowladda. Xildhibaanada kulankaan isugu yimid ayaa falanqeyn dheer kadib isku raacay in la dhageysto cabashooyinka ka imaanaya qeybaha kala duwan ee bulshada iyo ganacsatada, loona istaago sidii wax looga qaban lahaa culeysyada jira. Kooxda Al-Shabaab oo weli lacago baad ah ka qaada ganacsatada ayaa bilowday hanjabaad iyo ficilo ay kula dagaalamayaan ganacsiga Muqdisho, maadaama dowladda Soomaaliya ay ka adkaatay kooxda, kuna soo rogtay cunaqabateyn adag. Dowladda ayaa kordhisay canshuuraha ay ka qaado ganacsatada, taasi oo dhalisay gadood ganacsi oo maalmo badan ka jiray Muqdisho, inkastoo wax un xal ah la gaaray, hadana waxaa jira tabashooyin badan oo ganacsatada Muqdisho ay ka qabaan dowladda, kuwaas oo u baahan in si dhab ah loo xaliyo.