Mareykanka oo Masar ugu hanjabay xiisadda Itoobiya si ay u fuliso qorshe xasaasi ah

Dowladda federaalka Itoobiya ayaa maanta jawaab rasmi ah ka bixisay go’aanka dowladda Soomaaliya ee ku aadan in ciidamadeeda ay kala baxdo gudaha Soomaaliya, kaas oo uu dhawaan shaaciyay Xuseen Macallin Maxamuud oo ah la-taliyaha amniga qaranka ee madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud. Afhayeenka wasaaradda arrimaha dibadda Itoobiya, Nabiu Tedla oo soo jawaabay ayaa sheegay in illaa iyo hadda aysan wargelin ka helin Soomaaliya oo ku aadan inay la baxaan ciidamadooda qaybta ka ah howlgalka Midowga Afrka ee lagu magacaabo ATMIS. Sidoo kale waxa uu tilmaamay in aysan waxba ka ogeyn arrintan, gaar ahaan hadalka kasoo yeeray la-taliyaha amniga qaranka ee madaxweynaha Soomaaliya. Waxaa kale oo uu intaasi kusii daray in uusan jirin xiriir diblumaasiyadeed oo rasmi ah oo ka soo baxay dhanka Soomaaliya oo ku aaddan arintaan, ama lala soo wadaagay. Nabiu Tedla ayaa xusay inay sii wadayaan howlgalada amni ilaalinta ay ka hayaan Somalia, qorshaha bixistana weli aan ka gaarin oo aan la helin ciidamadii bedeli lahaa ATMIS. Hadalkan kasoo baxay Itoobiya ayaa imaanaya, ayada oo dhowaan la-taliyaha amniga qaranka Soomaaliya uu shaaca ka qaaday in dhamaadka December ee sanadkaan 2024-ka la qorsheeyey in dhammaan ciidamada Itoobiya ay ka bixi doonaan Soomaaliya. ‘’Dabcan annaga halka aan ka taaganahay ka dawlad Soomaaliya ahaan, waan caddeyney ciidanka Itoobiya kama mid noqon doono ciidamada sii joogi doona dalka, Diiseembar sanad kan wixii ka dambeeya, arintaasi waa arin dawladda Soomaaliya go’aan ay qaadatay,’’ ayuu horay u yiri Xuseen Macalin. Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa waxaa haatan ka dhexeysa xiisad xoogan oo ka dhalatay heshiiska badda ee bilowgii sanadkan Abiy Axmed uu la galay maamulka Somaliland.              

Sida wararka ka imaanaya magaalada Marka ee xarunta gobolka Shabeellada Hoose ay xaqiijinayaan  waxay maanta baddu qaaday 7 carruur ah, Masuuliyiin ka tirsan maamulka degmada marka iyo qaar ka mid ah ehellada carruurta baddu qaaday oo xariiro kala duwan aan la sameynay ayaana arinta inoo xaqiijiyay.. Sida aan xogta ku helnay laba ka mid ah carruurta ayaa la sheegay in lasoo badbaadiyay maanta, halka mid kalana maydkiisa laga soo saaray badda. Waxaase hadda badda ku maqqn oo weli baadi goobkoodu uu socdaa afar ka mid ah carruurtii baddu qaaday, Wxaana lagu guul-dareystay dadaallo la sameeyey maanta oo lagu soo badbaadinayey carruurta. Warar kale ayaa sheegaya in labada wiil ee laga soo badbaadiyey badda ay ku jiraan xaalad caafimaad oo aad u liidata, Waxaana lagu dabiibayaa isbitaalka guud ee ku yaalla magaalada Marka ee gobolka Sh/Hoose. Maamulka degmada, dhalinyarada iyo kalluumeysatada magaalada Marka ayaa ilaa hadda waxay waadan dadaallo ay ku baadi goobayaan carruurta 4-ta ah ee weli ku maqan badda. Inta badan maalmaha khamiista iyo Jimcihii oo carruurtu ay fasaxa ka yihiin goobaha waxbarashada ayey soo aadaan badda, Balse dabeylo zaaid ah oo jira aawadeed ayaa la sheegayaa in caruurtani ayqabsatay xaalad adag, kadib markii mowjado duufaan ah ay ku kaceen. Carruurta weli ku maqan badda labo ka mid ah waa walaalo ah sida goobjoogayaal aynu ka soo xiganay. Waxeyse bad maaxayaashu ay sheegayaan in  Xilliyadaan oo kale markii la gaaro sanad waliba bisha 5aad gaar ahaan xeebaha koonfureed ay baddu kacdo, isla markaana aan lagu dhiiran karin  la galo badda. Hay’adda maareynta musiibooyinka Qaranka Soomaaliya ee sodma ayaa shaacisay in laga cabsi qabo in magaalooyinka koonfurta dalka ee saaran xeebta ay ku soo fool-leedahay duufaan xoogan oo lagu magacaabo Laly, taas oo ku dhufatay qaar ka mid ah xeebaha dalalka Bariga Afrika.