Madaxweynaha Dowlad gobaleedka galmudug Qoor Qoor oo hal arrin uga digay musharaxiinta Galmudug.

Qaali Maxamuud Guhaad oo ah Hooyada dhashay Ikraan Tahliil oo maanta warbaahinta la hadashay ayaa sheegtay in kiiska gabadheeda aan wax laga qaban sidii ay u timid dowladda madaxweyne Xasan Sheekh, taasi oo ka dhigan in muddo saddex sano ku siman ay weli cadaalad raadineyso. Qaali ayaa waxay sheegtay inay xaalad caafimaad oo adag la soo deristay sidii ay cadaaladda inanteeda u daba joogtay, “Wax ka qabsoomay weli ma jiraan, waa iska dhibanahay oo ma seexdo, sonkor iyo dhiigkar ayaa igu dhacay illaa haddana wax ii damqaday ma jirto.” Sidoo kale waxay ka dalbatay madaxda sare ee dalka, gaar ahaan madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud iyo Taliyaha NISA Cabdullaahi Sanbaloolshe oo hadda jooga hay’addii gacanteeda lagu waayey Ikraan Tahliil inay kiiskaan wax ka qabtaan. “Waxaan halkaan baaq ugu dirayaa madaxda dalka oo ugu horreeyay madaxweyne Xasan Sheekh, ra’iisul wasaare Xamza, Aadan Madoobe oo dhamaantood ay ballan-qaadeen arrintaan, waxaa ka codsanayaa in ay kiiskaan wax ka qabtaan,” ayey tiri Hooyo Qaali. Waxay intaas kusii dartay “Taliyaha Nabad-sugidda iyo Sirdoonka Qaranka Cabdullaahi Sanbaloolshe ayaa halkaan baaq uga dirayaa oo isagu hadda jooga taliskii Nabad-sugidda, waa meeshii lagu waayay gabadheyda waaye, in uu arrintaas wax ka qabto ayaa ugu baaqayaa.” Sidoo kale waxay sheegtay in maxkamadda ciidamada qalabka sida ay dacwo cusub u geysatay, ayna xilligaan uga fadhido madaxda sare ee dalka inay arrintaas meel-mariyeen, si cadaalad u hesho gabadheeda. “Kiiskaas qof walba oo Soomaaliyeed ayaa isha ayuu ku haaya, wey iga aamusan yihiin oo wax la iiqabtay ma leh oo wal-bahaar ayaa la noolahay. Waxaan ka codsanayaa inay arrintaas meel-mariyaan si ay umadda Soomaaliyeed u badbaadan oo dhibaato loogu geysan.” Hooyo Qaali ayaa ugu dambeyntiina rejo wanaag ka muujisay in sida ugu dhaqsaha badan looga soo jawaabi doono baaqeeda, “Waxaan jeclahay in wax laga qaban doono arrintaan.” Si kastaba, kiiska Ikraan Tahliil Faarax oo horay dalka uga dhaliyay xiisad siyaasadeed xooggan ayaa illaa hadda meel lagu sheegin, ayada oo xilalka u sareeya dalka ay qabteen siyaasiyiintii shalay u qeylinayay in cadaalad hesho Hooyo Qaali Maxamed Guhaad.        

Madaxweynaha Puntland Siciid Cabdullaahi Deni ayaa qeylo-dhaan uu u diray saaxiibada caalamiga ah ee Soomaaliya waxa u ku dalbaday inay xaqiijiyaan in si cadaalad ah oo siman loo qaybsado deeqaha iyo gargaarka horumarineed, isaga oo eedeyn culus u jeediyey dowladda federaalka. Codsigan oo loo diray hay’ado iyo dalal badan oo caalami ah, ayuu Deni hoosta kaga xariiqay welwelka weyn ee uu ka qabo wax uu ugu yeeray “siyaasadeynta sii kordheysa ee deeqaha” ee dowladda federaalka. Saciid Deni waxa uu qeylo dhaan ka muujiyay lacagaha ka yimaada deeq bixiyayaasha caalamka oo uu sheegay in dowladda federaalka ay adeegsato ajandayaal siyaasadeed, taasi oo uu ku andacoonayo inay socotay tan iyo markii isaga dib loo doortay. “Siyaasadeynta mashaariicda Puntland loo qoondeeyay, barnaamijyada iyo taageerada miisaaniyadeed waxay socotay 18-kii bilood ee u dambeeyay,” ayuu yiri Saciid Deni. Saciid Deni ayaa sheegay in la isku dayey in uu arrintan xal kala gaaro dowladda federaalka iyo bankiyada horumarinta balse aanu ku guuleysan. Waxa uu sidoo kale ku eedeeyey dowladda federaalka inay billaabeen olole war xumo tashiil ah iyo warar been abuur ah, oo la doonayo in lagu qalqal geliyo dowlad goboleedka Puntland, sida uu hadalka u dhigay. Deni ayaa tilmaamay muhiimadda ay leedahay in la helo hanaan loo wada dhan yahay oo ku saabsan deeqaha dibadda, ganacsiga, heshiisyada, kheyraadka dabiiciga ah, iyo arrimo kale ee waaweyn ee saameynta ku leh danaha dowladaha xubnaha ka ah dowladda Federaalka, oo ay ku jirto Puntland. Waxa uu ku dooday in falalka Muqdisho ay iska indha tirayaan waajibaadkii dastuuriga ahaa, iyo xaaladda taagta daran ee qaranka, taasi oo halis gelin karta xasiloonida iyo midnimada Soomaaliya, sida uu hadalka u dhigay. “Marka la eego xaaladdan halista ah, waxaan ka codsanaynaa saaxiibadeena caalamiga ah inay garwaaqsadaan culeyska xaaladdan,” ayuu yiri Madaxweyne Deni. “Waxaan codsaneynaa in la sameeyo hannaan beddel ah oo awood u siinaya bankiyada horumarinta inay si toos ah u caawiyaan oo ay u taageeraan Puntland, kana madax-banaan siyaasadda Muqdisho.” Qeylo-dhaanka Deni ayaa imaneysa ayada oo Puntland ay wajaheyso xaalad dhaqaale xumo oo liidata, xilli ciidamada iyo qaar ka mid ah shaqaalaha maamulka aan mushahar la siin muddo bilo ah.