Ciidanka Booliska soomaaliyeed oo soo bandhigay shabakadii ugu halista badneed oo Muqdisho lagu soo qabtay.

Madaxweynaha dowlad-goboleedka Galmudug oo maanta si deg deg ah ugu soo duulay Muqdisho, ayaa kulan xasaasi ah la yeeshay masuuliyiinta sare ee safaaradda Mareykanka ee Soomaaliya. Qoor-Qoor oo markii uu Muqdisho kasoo degay toos u galay xarunta safaaradda oo ku taalla gudaha xeyndaabka aadka loo ilaaliyo ee Xalane ayaa la kulmay Shane Dixon oo ah sarkaal sare oo ka tirsan dowladda Mareykanka, ahaana ku-simaha safiirka Mareykanka ee Soomaaliya. Xogaha kasoo baxaya kulanka Qoor-Qoor iyo sarkaalka Mareykanka ayaa sheegaya in looga hadlay hubkii faraha badnaa ee Isniintii lagu bililiqeystay degmada Caabudwaaq, kaasi oo dowladda federaalka ay sheegtay inuu ahaa hub sharci darro ah oo ay soo qabatay, ayna sii dhaceen shacabka deegaankaasi. Qoor-Qoor ayaa Mareykanka la wadaagay warbixinta hubkaasi oo walaac xooggan abuuray, xilli dhawaan ay Soomaaliya ku guuleystay in laga qaado xayiraadda hubka oo sanado badan saarneyd. Xogaha laga helayo kulankaan ayaa sidoo kale tibaaxaya in Qoor-Qoor uu dowladda Mareykanka u gudbiyay shaqsiyaadka la tuhunsan yahay inay hubka ka keeneen Itoobiya iyo halka uu ku socday intaba. Tan iyo markii ay Isniintii soo baxday in hubkaan culus uu u gacan galay dad shacab ah ayaa waxaa dowladda federaalka iyo maamulka Galmudug kasoo yeerayey hadallo is-khilaafsan, oo halis gelin kara in dib usoo laabato xayiraadda hubka ee Soomaaliya, taas oo la qaaday daba-qaayaddii sanadkii hore ee 2023. Hubka gacanta u galay dadka shacabka ayaa lasoo warinayaa inuu ahaa hub aad u culus, ayada oo illaa hadda si rasmi ah loo ogeyn ujeedka laga lahaa, marka laga yimaado in uu kasoo gudbay dhanka Itoobiya, ayada oo warar aan la xaqiijin sheegayaan inuu u socday qaar kamid ah musharaxiinta u taagan madaxtinimada Galmudug.

Wasaaradda amniga Puntland oo warsaxaafadeed soo saartay ayaa qiraal ka sameysay dil dhowaan magaalada Garoowe loogu gaystay Marxuum Axmed Saxane Cabdi oo kamid ahaa dadka deegaanka, kaas oo uu dilkiisu dhaliyay caro xoogan. Warqad kasoo baxday wasaaradda amniga Puntland ayaa waxaa lagu sheegay in marxuumka uu ku baxay gacanta ciidamada amniga, xilli ay wadeen howlgal ka dhacay bartamaha magaalada Garoowe ee xarunta gobolka Nugaal. Wasaaradda ayaa ballan-qaaday inay dowladda bixineyso magta marxuum Axmed Saxane Cabdk iyo duugtiisa, sida ay ku caddeysay warsaxaafadeedka. Sidoo kale wasaaradda amniga Puntland ayaa beesha uu ka dhashay marxuumka iyo ehelladiisa ka dalbatay in la aaso, maadaama dowladda ay ballan qaaday bixinta magtiisa. Waxay wasaaraddu amreysaa in marxuumka la aaso isla maanta, bacdamaa dowladdu xilqaadatay magta iyo duugtiisa”, ayaa lagu warka kasoo baxay xafiiska wasiirka Amniga Puntland Ibraahim Cartan Xaaji Bakiin. Qoraalka ayaa sidoo kale lagu sheegay in xukuumaddu bixinayso dhammaan kharashaadka daawaynta dad kale ee ku dhaawacay hawlgalkaasi ciidan oo dhaliyay waxyeelada dhimashada iyo dhaawaca. Garoowe ayaa waxaa haatan howlgallo culus ka wada ciidamada ammaanka ee Puntland, kuwaas oo dagaal adag kula jira kooxaha ka ganacsada maandooriyaha, waxaana badanaa ka dhaca isku dhacyo u dhexeeya labada dhinac, ayada oo khasaaraha ugu badan uu soo gaaro dadka rayidka ah ee aanu waxba galabsan.  

Taliska Booliska Soomaaliyeed, gaar ahaan kan gobolka Banaadir ayaa maanta soo saaray amar cusub oo la dul-dhigay gaadiidka lagu wato gudaha magaalada Muqdisho iyo nawaaxigeeda. Booliska ayaa shacabka caasimadda ku wargeliyay in laga bilaabo maanta oo taariikhdu tahay 18/06/2024 aan la ogoleyn gaadiid bilaa taariko ah oo maraya waddooyinka magaalada Muqdisho, ama lagu dhex wato caasimadda. “Fadlan muwaadin kala shaqee hay’adaha amniga sidii loo sugi lahaa amnigga caasimadda oo gadiidkaga ku xiro taariko, si loo garto sumadiisa,” ayaa lagu yiri amarka cusub ee kasoo baxay taliska qeybta guud ee booliska gobolka Banaadir. Waxaa iska caadi aheyd sanadihii u dambeeyay in magaalada Muqdisho lagu arko gaadiid bilaa taariko ah, taasi oo meesha ka saarayo amarka booliska kasoo baxay, lamana oga inuu sidoo kale saameyn doono masuuliyiinta dowladda ee iyaguna wata baabuur bilaa taariko ah. Booliska caasimadda ayaa muddooyinkii dambe qaadayay tallaabooyin lagu xaqiijinayo amniga magaalada Muqdisho iyo hareeraheeda, kaasi oo qeyb uu ka yahay amarka uu maanta soo saaray. Horey waxay dowladda caasimadda uga mamnuucday in lagu dhex wato hubka culus, ayada oo xadiday hubka lagu wadan karo magaalada, taasi oo dhowr jeer fowdo ka riday magaalada caasimadda ee Muqdisho. Isku soo wada duubo, shacabka reer Muqdisho ayaa bilihii dambe ka reystay qaraxyadii iyo falalkii arbushaada ahaa ee kooxaha argagixisada, ayada oo ciidamada kala duwan ee caasimadda ka howl-galla ay ku guuleysteen xasiloonida caasimadda.